ΛΗΜΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ
ΓΟΥΩΛΤ ΓΟΥΙΤΜΑΝ
ΑΛΦΡΕΝΤ ΤΕΝΝΥΣΟΝ
ΤΖΑΚ ΚΕΡΟΥΑΚ
Γραμμένα
Από τον
Παναγιώτη Μποσνάκη
Ο Παναγιώτης Μποσνάκης γεννήθηκε στην Ελλάδα το 1960. Από το 1985 ζεί μεταξύ Ελλάδας και Αμερικής. Καθηγητής Συγκριτικής και Νεοελληνικής φιλολογίας έχει γράψει ποίηση, δοκίμια και κριτικές μελέτες στα Ελληνικά και Αγγλικά. Ως κριτικός και ως ποιητής ασχολείται ιδιαίτερα με την δημιουργία μίας μετα-μεταμοντέρνας διαπολιτιστικής γραφής που κινείται στο χώρο της μετα-πρωτοπορίας. Eχει γράψει κριτικές μελέτες για την Ελληνική πρωτοπορία, τον Καβάφη, τον Καζαντζάκη, τον Νικόλαο Κάλα, τον Νάνο Βαλαωρίτη, τον Ελύτη, Ελληνες πρωτοποριακούς της διασποράς, θεωρητικά κείμενα για την ποίηση και τον Γλωσσοκεντρισμό. Κυριώτερα ποιητικά έργα το REDO A, Λογιώνυμα, Signification, The Raworth Program και άλλα.
ΓΟΥΩΛΤ ΓΟΥΙΤΜΑΝ (1819-1892)
Ο Γουώλτ Γουίτμαν είναι Αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος γεννημμένος στο Λόγκ Αιλαντ της Νέας Υόρκης. Ανακυρήχθηκε εθνικός ποιητής των Ηνωμένων Πολιτειών, γιατί στο μεγάλο επικολυρικό ποίημά του Φύλλα Χλόης περιγράφει σε προφητικό τόνο τη φιλοσοφία του Αμερικανικού λαού και του Νέου Κόσμου. Ο Γουίτμαν επηρρεάστηκε ιδιαίτερα από τις ιδέες και τα δοκίμια του Εμερσον, καθώς επίσης από την όπερα και τη ρητορική των ημερών του. Από τα εφηβικά του χρόνια εργάστηκε ως τυπογράφος, διδάσκαλος, συντάκτης και εκδότης εφημερίδων αποκτώντας την αυτάρκεια για την οποία μιλάει σε όλο του το έργο. Το 1872 αρρωσταίνει και παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο μέχρι το 1879 που βελτιώνεται η υγεία του. Τρία χρόνια μετά όμως, το 1892, πεθαίνει στο Νιού Τζέρσεϋ, ενώ έχει αποκτήσει φήμη και οικονομική ευρωστία, αν και νεώτερος ταλαιπωρήθηκε από την κοντόφθαλμη και συντηρητική κριτική της εποχής του.
Με τα Φύλλα Χλόης (1855) ο Γουίτμαν έβαλε τις κυρίαρχες βάσεις της Αμερικανικής ποίησης που συνοψίζονται στον ελεύθερο μακρύ στίχο, το διθυραμβικό λυρικό τόνο και τη νεωτερική και φιλελεύθερη χρήση ποιητικού θέματος. Με τον Γουίτμαν η Αμερικανική ποίηση αποκτάει το δικό της ξεχωριστό χαρακτήρα που την ξεχωρίζει από την Ευρωπαική. Κυριώτεροι επίγονοι του Γουίτμαν θεωρούνται οι Χαρτ Κρέιν, Γουίλιαμ Κάρλος Γουίλιαμς, Γουώλας Στήβενς και Αλεν Γκίνσμπεργκ. Αλλα έργα του είναι τα εξής: Τυμπανοκρουσίες (1865), Το πέρασμα προς την Ινδία (1870), Κλωνάρια του Νοέμβρη (1888), Δείγματα ημερών για παραλαβή (1882-83) [πεζά κείμενα του αμερικανικού εμφυλίου], Δημοκρατικοί ορίζοντες [δοκίμια].
Τα Φύλλα Χλόης μεταφράστηκαν με επιτυχία από τον Νίκο Προεστόπουλο που ανήκε στον ποιητικό κύκλο του Αγγελου Σικελιανού. Ο Αγγελος Σικελιανός είναι ο ποιητής που συγγενεύει περισσότερο με το ύφος και τον τόνο του Γουίτμαν. Αργότερα θα επηρρεαστεί από τον Γουίτμαν και ο Ανδρέας Εμπειρίκος, κυρίως στην Οκτάνα, όμως η επίδρασή του θα γίνει μέσω Αλεν Γκινσμπεργκ.
ΑΛΦΡΕΝΤ ΤΕΝΝΥΣΟΝ (1809-1892)
Ο Αλφρεντ Τέννυσον γεννήθηκε στο Σόμερσμπυ του Λινκονσάιρ της Αγγλίας στα 1809 και πέθανε στα 1892. Ενα από τα δώδεκα παιδιά ενός ιερέα, μεγάλωσε σε αυστηρό περιβάλλον που επέβαλλε ο πατέρας του. Παρόλα αυτά η οικογένειά του ήταν πάντα κοντά στα βιβλία. Με τον αδελφό του Κάρολο έγραψε τα Ποιήματα των δύο αδελφών. Στα 1828, φοιτητής στο Τρίνιτυ Κόλετζ, γνωρίζεται με τον φίλο του και ποιητή Αρθουρ Χένρυ Χάλαμ που θα επηρρεάσει αρκετά την ποίησή του. Ενώ ήταν φοιτητής, έγραψε τα Ποιήματα, κυρίως λυρικά ανάμεσα σε άλλα έργα. Ο θάνατος του Χάλαμ στα 1833 επηρρεάζει βαθιά την ποίηση του Τέννυσον και γράφει ποιήματα, όπως ο Οδυσσέας. Η σχέση του με τον Χάλαμ αποτυπώνεται καλύτερα στα ποιήματά του Εις Μνήμην.
Η βασίλισσα Βικτωρία θα τον αναγορεύσει σε ποιητή της Αγγλίας και θα του δωθεί έτσι η ευκαιρία να ταξειδεύσει στην Ευρώπη και να γράψει τα έργα Ο χρυσός θησαυρός με τα καλύτερα τραγούδια και τα Λυρικά ποιήματα στην Αγγλική Γλώσσα που έγιναν γνωστά σε όλο τον κόσμο. Τα Ειδύλλια στο Βασιλιά (1859), εμπνευσμένο από το μύθο του βασιλιά Αρθούρου, θεωρείται από τα μεγαλύτερα έργα του Τέννυσον. Στα 1864 εξέδωσε ναυτικό αφήγημα Ενωχ Αρντεν. Αλλα ποιητικά έργα του Τέννυσον είναι τα εξής: Ο Διάβολος και η Λαίδη (εκδόθηκε για πρώτη φορά στα 1930), Ποιήματα (1832), Το ιερό δισκοπότηρο και άλλα ποιήματα (1869), Ο Τειρεσίας και άλλα ποιήματα (1885), Περνώντας από τον ύφαλο (1889).
Ο Τέννυσον ασχολήθηκε και με το θέατρο ακολουθώντας την Ελισσαβετιανή παράδοση, καλλιεργώντας κυρίως το ποιητικό δράμα. Αν και τα έργα του δεν έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή, εν τούτοις και το δραματικό έργο του είναι σημαντικό. Κυριώτερα θεατρικά του είναι τα Βασίλισσα Μαίρη (1875), Χάρολντ (1877), Η υπόσχεση του Μάη (1882) και Μπέκετ (1884). Στο Νεοελληνικό θέατρο πιό κοντά στη γραφή του Τέννυσον έρχεται ο Νίκος Καζαντζάκης.
ΤΖΑΚ ΚΕΡΟΥΑΚ (1922-1969)
Αμερικανός πεζογράφος και ποιητής που μαζί με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ και τον Αλεν Γκίνσμπεργκ διαμόρφωσαν τη λεγόμενη γενιά των Μπητ. Ο Κέρουακ γεννήθηκε το 1922 στο Λόουελ της Μασσαχουσέτης και ήταν Γαλλοκαναδικής καταγωγής που έμαθε τα Αγγλικά ως δεύτερη γλώσσα. Η γραφή του Κέρουακ γενικά χαρακτηρίζεται από τον αυθορμητισμό και τον αυτοσχεδιασμό αλλά και τη μουσική αισθητική, ιδιαίτερα τη μουσική της Τζαζ. Εγραψε τα μυθιστορήματα Η μικρή και η μεγάλη πόλη (1950), Στο δρόμο (1957), Οι υπόγειοι (1958), Οι αλήτες της Ντάρμα (1958), Δόκτωρ Σαξ (1959), Μοναχικός Ταξιδιώτης (1960), Ερημοι Αγγελοι (1965), Τα οράματα του Κόντυ (1972). Επίσης έγραψε τις εξής ποιητικές συλλογές: Τα μπλούζ του Μέξικο Σίτυ (1959), Ο παλιός άγγελος του μεσονυχτίου (1959) και Ο ουρανός και άλλα ποιήματα (1959) . Πέθανε στη Φλώριδα το 1969.
